IBiza trekt uiteraard veel toeristen. En toeristen zitten in een bepaalde mood. Niet zelden dat een toerist nippend aan een gin-tonic het wilde idee krijgt een barretje of andere bedrijfje te beginnen op IBiza. De zomervibes, zon en playa nemen met jou een loopje en je rationele zintuigen slaan op hol.

In de meeste gevallen is die droom al lang vervlogen na het bestellen van nog een gin-tonic of na een verkoelende duik in de zee. Maar van een enkeling zal ook die droom ook na het inchecken op aeropuerto de IBiza op weg naar huis niet zijn vervaagd. 

Je besluit om een bedrijf over te nemen. Dat lijkt namelijk het makkelijkst, want er zit al wat op IBiza en je hoeft zelf geen marktonderzoek meer te doen. Succes verzekerd, toch?!

Oké, je besluit staat vast en je wil een bedrijf gaan kopen. Wat doe je? Ga je zelf op zoek naar te koop staande bedrijven, laat je dat doen zodat je zelf (in eerste instantie) buiten schot blijft, struin je internet af naar te koop staande bedrijven? 

En daarna, je ziet een interessante kans; wat gebeurt er dan?

Ik adviseer je altijd een adviseur in de arm te nemen die je begeleidt bij dat proces. Voor je weet stap je namelijk in een avontuur dat niet is wat het leek.

Iets gevonden ter overname?

Je hebt iets gevonden (een leuk detailhandelzaakje of horeca) bijvoorbeeld en je denkt, ja dat wil ik. Je legt de contacten en gaat een eerste gesprek aan. Je krijgt direct een contract (een NDA = non disclosure agreemant) onder je neus. Dat is een geheimhoudingsverklaring met boetebeding.

Tjezus, wat zakelijk, denk je. Ja natuurlijk! Je koop namelijk geen flesje wijn, maar een complete onderneming met vertrouwelijke gegevens van de eigenaar. Na het tekenen van de NDA krijg je de beschikking over diverse bedrijfsgegevens, jaarstukken, Verlies & Winstrekening, etc. Samen met je adviseur ga je nu echt kijken of de buitenkans inderdaad nog steeds een buitenkans is. Wat doe je met al die gegevens?

Onderzoeksfase

Tezamen met je adviseur ga je kijken hoe de ontwikkeling van het bedrijf was in de afgelopen drie tot vijf jaar; of er geen lijken in de kast zitten, wat de bezittingen waard zijn, geen claims in de lucht, hoe het personeel is dat je overneemt, of de vergunningen in orde zijn, etc., etc. Met een fraai woord noemen we dit een due diligence (een boekenonderzoek). Als je het goed doet doe je dan niet alleen op de financiële waarden , maar ook op alles wat niet financieel is.

Verder zou ik ook eens gaan kijken hoe het bedrijf in de praktijk draait, wat de ligging is, wat er in de buurt gebeurt (aanstaande bouwactiviteiten, parkeersituatie als dat nodig is, etc.). Een beetje gevoel krijgen. Ook zou ik een inschatting maken of er groeipotentieel zit in het bedrijf en zo ja, hoe dan en tegen welke inspanningen.

En jijzelf? Heb je naar jezelf gekeken of jij daadwerkelijk dé persoon bent die dat bedrijf gaat leiden en runnen? Heb je alle benodigde vaardigheden? Ben je ondernemend genoeg? Vergeet dit aspect niet in je beeldvorming!

Richtprijs bepalen

Nog steeds enthousiast? Mooi. Samen met je adviseur ga je nu kijken wat je er voor over hebt. Wat is het bedrijf waard? Dat is een lastige. Want dat is van vele factoren afhankelijk. Ligt volledig aan het soort bedrijf dat je overneemt. Uiteraard zul je de bezittingen moeten overnemen en misschien ook wel de schulden. Dat si relatief simpel te bepalen. Maar als er een aardige winst zit in het bedrijf, dan zal de eigenaar vaak en vergoeding willen hebben voor de toekomstige winst. Dan hebben we het over goodwill. Hoeveel die bedraagt? Dat is bijna echt koffiedik kijken en vaak kwestie van onderhandelen. Er zijn diverse methodes voor om een richting te geven van de waarde. Soms neem je een aantal keer de (gewogen) winst, soms 1 of 2 keer de omzet, soms de contante waarde van de toekomstige kasstroom. Kortom, dit is echt voer voor de adviseur. Jij hoeft alleen maar aan te geven wat je er werkelijk voor over hebt. (Gevoelsmatig)

Precontractuele fase

Je geeft aan aan de de eigenaar dat je geïnteresseerd bent om de onderhandelingen te starten. De eigenaar zou op dat moment kunnen stellen dat die enige mate van zekerheid wenst dat jij daadwerkelijk serieus genoeg bent. Soms wordt er een intentieverklaring (promesse de venta) getekend al dan niet met deposito of fianza (aanbetaling c.q. Borg). Hiermee zouden beide partijen kunnen laten zien dat het geen vrijblijvende exercitie is. Ik zou wel voorzichtig zijn met een aanbetaling op dat moment. Want onder welke voorwaarden doe je dat en krijg je die terug als de onderhandelingen toch niet tot koop- en verkoop leiden? Dus let op wat je doet. 

Volgende fase; contractuele fase

Je komt tot overeenstemming voert de prijs en de hoofdvoorwaarden. Alleen wat details moet je nog invullen. Vergeet niet dat je op detailniveau nog steeds kunt breken. Dat wil je niet, maar niet zelfden gebeurt dat wel. Wat een detail is voor de een is voor de ander een breekpunt. 

Ook daar weer is de adviseur belangrijk. Die moet kijken waar het nog op kan breken.

Uiteindelijk moet er een contract opgesteld worden van de afspraken die in hoofdlijnen en uiteindelijk in detail afgesproken zijn. Je komt bijvoorbeeld overeen dat jent het bedrijf over drie maanden overneemt. Dan kun je een contract sluiten onder opschortende voorwaarden, onder ontbindende voorwaarden of zonder nadere voorwaarden.

Stel bijvoorbeeld dat je nog een financiering moet regelen, of vergunningen over moet zetten of regelen of wat dan ook, dan zul je de zekerheid willen hebben dat dat ook gebeurt. Overigens wil de verkoper die zekerheid ook. Ook over dat soort voorwaarden (opschortend en of ontbindend) wordt soms weer onderhandeld.

Contract gesloten

Jullie zijn er uit en alle voorwaarden zijn vastgesteld. Dus het contract kan getekend worden. Nu is het zaak om alle zaken te regelen om de eventuele ontbindende voorwaarden niet in te laten gaan (financiering, vergunning, etc.)

Eindelijk is het zo ver en het is echt definitief. Dan komt nog en belangrijke stap, namelijk wachten op het moment van daadwerkelijk overdracht. Je hoopt nog steeds dat je het bedrijf overneemt in de staat van het moment dat je het kocht. Je wilt namelijk niet dat na het zetten van de handtekening diverse zaken kapot gaan, klanten zijn weggelopen, ineens boetes opgelegd zijn maar pas veel later binnenkomen, etc. Ook daarover kun je iets afspreken. (En ook dat zou ik dus doen.)

Als er personeel is, dan moet je ook een moment kiezen dat je het tegen het personeel, al dan niet tezamen met de verkoper (ik zou dat altijd samen doen), gaat vertellen van de overname. Dat is zeer belangrijk. Je wilt namelijk niet dat het personeel meteen gillend wegloopt en dat jij er ineens helemaal alleen voor staat. Dat is niet alleen funest voor de continuïteit, maar de slechte PR levert imago schade op voor het voortbestaan van jouw verse aankoop! Echt, dit wordt te vaak onderschat. Geef dan ook wat je van plan bent met het bedrijf en met het personeel. Ga praten met elk personeelslid (tenzij het er tientallen zijn, maar dan praat je over een ander proces).

Daadwerkelijke overname

Dan is het zo ver. Je neemt het over, je krijgt de sleutel, de code van het alarm, de inlogcodes van de website, de inlogcodes van software die gebruikt wordt in het bedrijf, kassasysteem, etc. En daar sta je dan. Eerst genieten en aan de slag. Als je plannen hebt voor groei en expansie, betrek dan eventueel personeelsleden er bij. Maak ze direct belangrijk in dat proces. Uiteindelijk neem jij de beslissingen, maar toch.

Blijf alert en evalueer regelmatig hoe het gaat. 

Uiteindelijk zeg ik: ¡Felicidades! Gefeliciteerd!  ……   (Als je het goed aanpakt voor zowel koper als verkoper!)

Kijk ook op de eerdere blog over overname van horeca. Klik hier.